De bocht om...

Van wieg tot graf. Het leven is een lange rechte weg van glad asfalt waar je zonder al te veel inspanning overheen gaat. Toch?
Van de week reed ik in de auto over een weg die ik goed ken en blindelings kan rijden. Ergens   op de route maakt de weg een behoorlijke bocht. Normaal denk ik er niet over na maar nu opeens realiseerde ik me dat je eigenlijk niet kunt weten wat er om de bocht is. Ik drukte met mijn voet het rempedaal in en minderde vaart terwijl ik de bocht in stuurde.
Natuurlijk, er was niets bijzonders aan de hand, de weg liep gewoon verder, er stond geen stilstaande auto net om de bocht of een overstekend mens of dier. Ik gaf een beetje gas bij en vervolgde de weg.
Je leven een lange rechte weg? Bij mij niet. Het lijkt er niet op. Afgezien van de doodlopende zijweggetjes die ik regelmatig in sla, bestaat mijn weg uit hobbelige, soms onverharde wegen waarin de nodige kuilen zitten, maar zeker ook gladde en rechte stukken met een wijds uitzicht om van te genieten. Er zijn in mijn leven een heel aantal momenten of ook wel perioden geweest waarop ik het gevoel had dat ik op z’n minst in een eindeloze tunnel zat of, om even bij het voorbeeld van van de week te blijven op een bochtige weg waarvan je niet weet wat er om de bocht is.

Misschien zit jij nu ook wel in zo’n periode. Je bent net je baan kwijt geraakt en alle sollicitaties die je doet leveren alleen maar afwijzingen op. Je huwelijk verloopt niet meer “vanzelf” en het lijkt wel of alle pogingen om nieuwe toenadering te zoeken alleen maar meer afstand opleveren. Je maakt je zorgen over je kind omdat je ziet dat hij steeds verder in de problemen komt maar geen hulp wil accepteren. Je gezondheid laat het afweten... waar je vroeger eindeloos door kon gaan zit er nu opeens een grens aan je energie. Of misschien heb je wel een diagnose gehad van de arts die uitzichtloos was. Als ik in mijn directe omgeving, of in mijn praktijk kijk, dan zijn er talloze situaties op te noemen waarin mensen terecht zijn gekomen op hun levensweg waarbij er maar een heel beperkt zicht is op “wat is er om de bocht?”

Het kan je angstig maken en wantrouwend. Het kan je laten twijfelen aan alles. Ik herinner me de periode nog goed nadat wij gehoord hadden dat wij ongewenst kinderloos zouden blijven. We waren jong, net 25, ons eerste huis gekocht, allebei een baan en klaar om een gezin te stichten, dachten we. Maar het liep anders en binnen drie maanden na ons eerste bezoekje aan de gynaecoloog ging de deur naar een gezellig gezinnetje dicht. Natuurlijk deed ik mijn best om met dooddoeners en pasklare antwoorden die best ook nog wel vroom klonken de schone schijn op te houden. Maar van binnen lag alles overhoop. Ik zat in een hele scherpe bocht en zette me schrap voor wat er komen zou. En daar had ik zo mijn eigen gedachten over. Ik maakte een optel sommetje en wist eigenlijk al wel wat er zou gaan gebeuren. Want, zo redeneerde ik, blijkbaar was ik de aangewezen persoon om alle ellende die je maar kunt bedenken te (ver)dragen. Ik was seksueel misbruikt als kind, en als puber, had daar oneindig veel problemen aan overgehouden die ik maar met moeite de baas kon worden. Eén van de gevolgen, een zware depressie, was nauwelijks onder controle te krijgen zonder medicijnen. De nachtmerries waren dan wel minder dan eerst, maar in mijn hoofd was het regelmatig een chaos. Maar, ik leefde en was redelijk gelukkig. Nu kwam daar dan de ongewenste kinderloosheid bij. Kinderen zijn een zegen van de Here, stond dat niet ergens in de bijbel? Blijkbaar wilde God ons deze zegen niet geven. Ik voelde me alsof God vanuit de hemel met Zijn armen over elkaar stond toe te kijken hoe ik op dit nieuwe drama in mijn leven zou reageren. Ik twijfelde. Want... wat zou er gebeuren als ik dit verdriet een plekje zou geven? Waarschijnlijk zou er dan wel weer iets ergs gebeuren. Ik vulde het voor het gemak maar in. Jan Willem zou ziek worden en doodgaan, of verongelukken. Want dat was zo’n beetje de enige persoon in mijn leven waar ik toch wel echt heel erg veel van hield. Het waren gekmakende gedachten en verwarrende emoties die er niet mochten zijn, maar die schreeuwden om gehoord te worden.
Herkenbaar? Misschien op een iets andere manier, of zonder dat je in God gelooft, maar wel met van die fatale gedachten die met je op de loop kunnen gaan en die je verlammen en het zicht op de toekomst vertroebelen.

Het lastige met het leven is dat je niet weet wat er om de bocht is. Je weet niet eens hoe die bocht er precies uit ziet, hoe scherp hij is en hoe lang het gaat duren voordat je weer op een recht stuk weg zit. Maar toen ik van de week door die bocht reed realiseerde ik me opeens: er komt een eind aan iedere bocht! Of zoals ze ook weleens zeggen: Er is licht aan het eind van de tunnel!
Ik zou je willen bemoedigen met een paar tips voor zo’n bochtig stuk weg in je leven. Want, eerlijk is eerlijk, in een bocht is je rijgedrag anders dan op de rechte snelweg waar je 130 km per uur mag.

1. Rem af maar ga niet stilstaan! Als je niet weet hoe een bocht eruit ziet matig je je snelheid. Je wilt niet het risico nemen eruit te vliegen. Je remt wat af maar je blijft wel rijden. Want stilstaan in een bocht is levensgevaarlijk! Misschien moet je een tijdje wat gas terug nemen. Je agenda eens goed onder de loep nemen en wat dingen schrappen. Kijken waar je energie aan op gaat, en waar je energie van krijgt. Is dat nog met elkaar in verhouding?
   
2. Wees je bewust van de omstandigheden. Als het regent kan de weg glad zijn. Als de zon fel schijnt heb je kans dat die je verblindt als je de bocht door gaat. Ik zou willen zeggen: wees eerlijk! In de eerste plaats naar jezelf toe, maar zeker ook naar je omgeving. Twijfels mogen! Frustratie en boosheid, teleurstelling, verdriet, onbegrip, verwijten... alles mag er zijn! Ja, ook als je christen bent! Lees de Psalmen maar eens, of het boek Job! Emoties kunnen heftig zijn, maar als je ze onderdrukt komen ze er op een ongewenst moment in alle hevigheid uit! Ben je, net als ik, niet goed in emoties of gedachten onder woorden brengen? Zoek dan naar andere manieren. Ga schrijven, tekenen, zingen, muziek maken, schilderen, kleien of weet ik veel waar jij je ei in kwijt kunt... maar laat die innerlijke vulkaan stoom afblazen voordat hij uitbarst!
   
3. Blijf in beweging en kijk vooruit! Alleen door te blijven rijden en te kijken waar de volgende meters naar toe gaan, kom je verder en beland je uiteindelijk weer op een recht stuk weg! Als het zicht slecht is omdat het mistig is of heel hard regent of sneeuwt doe je je     felste licht aan en rij je, al is het stapvoets, verder. In beweging blijven terwijl alles om je heen in lijkt te storten lijkt soms een onmogelijke opgave. Ook daar mag je eerlijk over zijn. Misschien is er iemand dicht bij je die een stukje met je mee mag lopen? Bij wie je je hart kunt luchten zonder direct een antwoord te krijgen? Kijk naar de kleine dingen die wél goed gaan en waar je van kunt genieten! De lichtpuntjes, de lantarens op je weg.  Misschien denk je dat het niet opschiet maar ongemerkt leg je toch een afstand af! 

Ik heb niet makkelijk praten, maar ik heb na de diverse bochten die ik in mijn leven genomen heb, wel een zekerheid gekregen: je komt er door heen! En om de bocht kan het er heel verrassend uitzien! En kom je dan op dat punt, dat je weer op een overzichtelijk stuk weg bent, misschien zelfs wel bovenop een heuvel waar je zo naar beneden het dal in kunt kijken, zoek dan even een rustplaats op en kijk eens terug hoe je weg gegaan is! Mij maakt dat dankbaar, en het geeft vertrouwen dat als ik weer in een bocht terecht kom ik niet hoef te twijfelen over de uitkomst!