Afscheid nemen...

Afscheid nemen is een beetje sterven;
sterven aan dat waarvan men houdt.
Men laat een beetje van zichzelf achter
in ieder uur en elke plaats.
(Edmond Haraucourt)

Afscheid nemen lijkt wel het thema van deze week te zijn. Vandaag nam ik afscheid van Jan Willem die voor ruim twee weken naar Indonesië is. Het was mijn eigen idee, ik gun het hem van harte, ik weet dat ik best een tijdje zonder hem kan maar toch... ik moest vechten tegen mijn tranen toen we elkaar gedag kusten vanmorgen.
Onze pleegdochter nam afscheid van haar oma omdat haar lijf helemaal op was. Ze is in slaap gebracht en niet meer wakker geworden. Een afscheid waarvan we al zo vaak gedacht hadden dat het kwam, maar steeds weer krabbelde oma weer op. Nu niet meer, nu is het echt definitief.
Morgen nemen we afscheid van een ander pleegkind dat voor drie weken elders zal verblijven. Een afscheid waar ik niet tegenop zie omdat ik weet dat hij in goede handen is en dat het wat lucht zal geven in het gezin hier. 
Afgelopen week nam ik afscheid van mijn cliënten omdat ik de komende weken vakantie houd. De meesten laat ik met een gerust hart gaan, maar over anderen ben ik bezorgd. Hoe zal het met hen gaan de komende weken?

Soms is een afscheid tijdelijk, maar soms ook onomkeerbaar definitief. En soms... soms weet je het niet! Denk je elkaar weer te zien, maar is het leven zomaar voorbij. Er is niet altijd een ziekbed, een vooraankondiging van de naderende dood. Een ongeluk, een hartstilstand, een aanslag, zelfmoord, een acute levensbedreigende situatie die niet goed afloopt, een kindje in de buik dat opeens niet meer beweegt...

Jan Willem en ik zijn er altijd erg nuchter over. We zullen hoogstwaarschijnlijk niet ons hele leven samen zijn en tegelijk sterven. Dus als je afscheid neemt van elkaar, dan kan dat ook de laatste keer zijn. Voor sommigen klinkt dit erg heftig, wat ik wel begrijp, maar zo zwaar als ik het hier schrijf maken we het niet :) Maar we weten wel van elkaar waar we aan toe zijn als de ander er niet meer zou zijn. En toch... en toch... dat is rationeel, want je gevoel roept iets totaal anders. Dat merkte ik vanmorgen weer. Met je verstand zeg je: Ga maar, geniet, wees een zegen, maak plezier. Je gevoel roept: Ik kan niet zonder je! Blijf nou maar hier!

Afscheid nemen is een beetje sterven... een oud gedichtje, maar zo waar wat mij betreft. Afscheid nemen is loslaten. En loslaten is vaak het moeilijkste wat we tegenkomen in ons leven.
Afscheid nemen hoeft niet altijd te maken te hebben met doodgaan. Ik denk aan onze kinderwens. Daar heb ik afscheid van moeten nemen. Afscheid van een droom, huisje boompje beestje kindertjes... opa en oma worden... Het zal er nooit komen.
Anderen die ik ken hebben afscheid moeten nemen van hun gezondheid. Een slopende ziekte, een chronische ziekte, psychische klachten die het gewone functioneren onmogelijk maken...

Toch zie ik een keerzijde van afscheid nemen. Ik denk dat de andere kant van de medaille is: Dankbaarheid! Je laat los wat er (tijdelijk) niet meer is, of wat er nooit zal komen, maar wat overblijft zijn herinneringen aan wat geweest is! Zoveel goede momenten, jaren van samen zijn. Gezondheid, financiële zegeningen, doldwaze avonturen die je met elkaar beleefde, intieme momenten, genieten van elkaar of van een heerlijke vakantie. Die dankbaarheid staat naast het verdriet om het gemis. Het mag er allebei zijn. Het zijn twee dingen die tegelijk voorkomen. Een lach en een traan tegelijk.  Het één sluit het ander niet uit.
Ik denk zo vaak terug aan de dagen dat mijn schoonvader overleed. "Mijn tijden zijn in Uw hand..." stond er in een tekst die mijn schoonmoeder ingelijst op zijn kist had gezet. De dagen tussen zijn overlijden en de begrafenis waren een komen en gaan van mensen. Herinneringen werden opgehaald, en op de dag waarop hij begraven werd zaten we met alle broers en zussen (en aangetrouwd) bij elkaar om de kist te sluiten en nog met elkaar te bidden. Het gemis was enorm, het gemis is enorm, maar de herinneringen om wie mijn schoonpa geweest was waren en zijn kostbaar, soms grappig en om nooit meer te vergeten. Ze helpen om het verdriet te dragen en soms, als ik even bij mijn schoonmoeder ben, is het er allebei. Het gemis... als je naar de foto kijkt... en de dankbaarheid... als je denkt aan al die bijzonder en gewone momenten met hem! Verdriet en dankbaarheid, dat samen is afscheid nemen.

Afscheid nemen... iedereen heeft ermee te maken.
Zorg dat je nu bent hoe je straks herinnerd wilt worden!