Eenheid

Eucharistie

Zaterdagochtend 14 oktober. We hebben na een tijd van stilte onze eerste woorden van dank tot God gesproken tijdens de Laude. Ik ben op een kloosterweekend met Aandachtig leven te gast bij de gemeenschap Chemin Neuf in Oosterhout. Tijdens het weekend doen we mee met het programma wat ze in deze gemeenschap gewend zijn. De dag wordt na het ontbijt gestart met de Laude. We danken, bidden en zingen en nemen het woord van God tot ons. In de oude kerk klinkt pianomuziek en we zingen samen:

Vader van het leven, ik geloof in U 
Jezus de Verlosser, wij hopen steeds op U 
Kom hier in ons midden, Geest van liefde en kracht 
U die via duizend wegen ons hier samen bracht 
En op duizend wegen, zendt U ons weer uit 
 Om het zaad te zijn van Gods rijk

Later die dag en ook op zondagmorgen vieren we de eucharistie. Ik herinner me van vorig jaar nog hoe dat ging. Ik word geraakt door de eenvoud en de diepgang van de liturgie. Ik bid mee voor eenheid onder alle christenen. Protestant, katholiek, evangelisch, anglicaans, luthers, geloven we niet allemaal in dezelfde God?

Hoe plechtig sommige momenten ook zijn, hoe toegewijd en eerbiedig er wordt omgegaan met het woord van God, opeens is er beweging en komt iedereen in actie. We wensen elkaar de vrede toe voor we het avondmaal of de eucharistie vieren. Iedereen komt uit de banken, schudt elkaar de hand met de woorden: De vrede van Christus voor jou! Ik ben ontroerd.

Samenkomst

Zondagochtend 22 oktober. Ik kan me niet herinneren wanneer ik voor het laatst in onze kerkdienst geweest ben. Het is in ieder geval een tijd geleden. Het plekje waar we het liefst zitten is nog vrij en we installeren ons. Alsof we nooit zijn weggeweest. Ik kijk rond en zie vertrouwde gezichten en ook wat gasten omdat het een bijzondere dienst is vanmorgen. Er wordt een baby opgedragen. Een gewoonte die wij als gemeente hebben. Het is geen bijbels ritueel maar een mooie manier om een zegen te vragen over een nieuw geboren leven.

De dienst verloopt zoals ik het gewend ben. We zingen met elkaar. Liederen waarvan ik de meeste wel ken en die ik graag mee zing. Een lied ook dat ergens in een bijna afgestorven deel van mijn brein verstopt zit. Voor het laatst gezongen tijdens het Dabar werk op de camping in Katwijk in 1992. Ik moet erom grinniken. Pure nostalgie, maar wat maakt het uit, de Psalmen zijn nog ouder!

Ik luister naar de preek en daarna naar getuigenissen van gemeenteleden. We bidden met elkaar en zingen nog een lied en dan krijgen we een zegen mee. De woorden treffen me:

De Heer zij vóór u, om u de juiste weg te wijzen. 
De Heer zij áchter u, om u in de armen te sluiten en om u te beschermen voor gevaar. 
De Heer zij ónder u, om u op te vangen als u dreigt te vallen. 
De Heer zij ín u, om u te troosten wanneer u verdriet hebt. 
De Heer zij óm u héén, als een beschermende muur, als anderen over u heen vallen. 
De Heer zij bóven u, om u te zegenen. 
Zó zegene u de almachtige God, vandaag, morgen, en tot in eeuwigheid. Amen. 
(Bede van st. Patrick)

Kerkdienst

Het is zondagmiddag 22 oktober. Ik zit in de kerkbank van de Bethelkerk, een PKN gemeente in Waddinxveen. Vandaag doet een bekende van mij belijdenis van haar geloof en ik ben uitgenodigd om de dienst bij te wonen. De laatste keer dat ik een protestantse zondagse eredienst heb meegemaakt is vele jaren geleden.

De kerk is ook met haar tijd meegegaan. Naast een orgel is er ook een muziekgroep die wat liederen begeleidt. Er wordt gezongen uit de psalmen, maar ook uit andere bundels. Toch is er nog veel vertrouwd, als vroeger. Het stille gebed, het votum, de groet, de dominee met z’n lange zwarte toga, de opbouw van de dienst.

Wat heerlijk is het om weer eens een goed doordachte preek te horen van iemand die duidelijk veel kennis heeft van de Bijbel. De bijbelteksten die zorgvuldig zijn uitgezocht en die allemaal terugkomen in de preek.

Dan het moment van belijdenis doen. Het formulier, ook gemoderniseerd, wordt voorgelezen. Ik denk terug aan onze belijdenisdienst in 1995 in de Hervormde kerk van Ede. Een mooie dienst die ik niet snel zal vergeten. Ik weet nog hoe ik trouw beloofde aan God, niet aan een kerk of denominatie. Ook nu klinkt een plechtig ‘Ja’ uit twee monden. We zingen de vrouwen zegenend toe en de woorden raken mijn hart:

De HEER zal u steeds gadeslaan, 
Hij maakt het kwade goed, Hij is het die u hoedt. 
Hij zal uw komen en uw gaan, 
wat u mag wedervaren, 
in eeuwigheid bewaren.
(Psalm 121:4)

Als de dienst voorbij is sta ik in de rij om te feliciteren. De muziekgroep zingt en speelt nog wat nummers. Ik neurie mee. Als ik bijna bij de uitgang ben zet de groep het lied in dat ik een week geleden zong tijdens de Laude. Wat bijzonder. Ik zing zachtjes mee:

Vader van het leven, ik geloof in U 
Jezus de Verlosser, wij hopen steeds op U 
Kom hier in ons midden, Geest van liefde en kracht 
U die via duizend wegen ons hier samen bracht 
En op duizend wegen, zendt U ons weer uit 
Om het zaad te zijn van Gods rijk

Eenheid

Drie kerkdiensten in één week. Drie zo verschillende diensten, verschillende gebruiken, gewoonten, muziek. Drie gemeenschappen waar ik me thuis voel. De verdeeldheid onder de christenen vind ik afschuwelijk. Ik ben gelovig, ik geloof in God en wil niets liever dan dat mensen door mij heen iets van Gods liefde zullen ervaren. Ik schaam me er niet voor dat ik christen ben. Maar oh wat vind ik het een aanfluiting dat christenen onderling elkaar afmaken en dat er zoveel onenigheid is. Dat er zoveel kerken, gemeenten, denominaties, richtingen en stromingen zijn die allemaal op hun beurt denken dat hun manier toch wel de beste is.

Jezus sprak vlak voor Hij ging sterven een gebed uit waar ik deze week aan dacht:

Vader, ik bid niet alleen voor mijn leerlingen. Ik bid voor alle mensen die in mij zullen geloven als ze uw boodschap horen. Laat alle gelovigen samen één zijn. Net zoals wij samen één zijn, Vader. En laat alle gelovigen ook één zijn met ons. Dan zullen alle mensen op aarde geloven dat u mij gestuurd hebt. (Johannes 17:20-21 Bijbel in Gewone Taal)

Laat alle gelovigen samen één zijn. Ik overweeg soms om me uit te schrijven als lid van één specifiek genootschap. Ik wil niet geassocieerd worden met de verdeeldheid onder christenen die tot uiting komt in al die verschillende kerken. Ik ben geen baptist, of een gereformeerde, of een PKN-er, of een pinkstervrouw, of een katholiek. Ik ben christen. En ik wil samen met al die andere gelovigen één zijn. Ik wil het niet hebben over de verschillen, over kinderdoop of volwassendoop, over eucharistie of avondmaal, over communie of belijdenis, over twee diensten per zondag of één, over kledingvoorschriften of over wel of niet in tongen spreken, wel of geen vrouw in het ambt. Al die bijkomstigheden zaaien verdeeldheid en leiden de aandacht af van God.

Tijdens het kloosterweekend zei één van de zusters heel treffend: ‘Er zijn meer dingen die ons samenbinden dan dingen die ons scheiden. Maar het gaat erom waar je je op focust.’

‘Laat alle gelovigen samen één zijn. Dan zullen alle mensen op aarde geloven dat U Mij gestuurd heeft.’ Anders gezegd: Iedere keer als wij stilstaan bij wat er niet goed is aan de andere gelovigen, als we oordelen of denken dat wij de waarheid in pacht hebben, dan zetten we God te kijk.

Ik hoop dat ik in mijn leven iets kan bijdragen aan de eenheid onder gelovigen. Dat kan ik doen door mijn eigen oordelen en meningen over andere gelovigen en andere gebruiken te laten varen. Door respectvol en nieuwsgierig te zijn in plaats van kritisch en betweterig. Ik heb al mooie dingen meegemaakt met mensen uit allerlei kerken. Samen zingen bij de Choir Company bijvoorbeeld, of de vrouwendag vorig jaar waarbij vrouwen uit allerlei kerken aanwezig waren. Of het kloosterweekend waarin we van gereformeerde gemeente tot katholiek vertegenwoordigd waren. Bij al die bijeenkomsten vallen verschillen weg en zijn we samen één, één zoals Jezus dat bedoelde. Dan gaat het om Hem, om Zijn liefde, en daar gaat wat van uit. Dan komen we via duizend wegen bij elkaar en zijn we het zaad van Gods rijk!