Evalueren

Evaluatie is het verzamelen, interpreteren en presenteren van informatie teneinde de waarde van een resultaat of proces te bepalen.

Het voelt nog een beetje onwerkelijk. Gisteravond thuisgekomen van het laatste opleidingsweekend van het eerste jaar EPH/GGT aan het Kempler Instituut.  Wat een jaar, wat een opleiding, wat een trainers, wat een groepsgenoten...

Het laatste weekend was een bijzonder weekend. Anders dan alle anderen maar zeker zo intensief, enerverend en leerzaam. Dit weekend stond in het teken van evalueren. Ik weet niet wat voor beeld jij bij evalueren hebt. Ik dacht bij een evaluatie vooral aan een afgeraffeld stukje tekst met voornamelijk steekwoorden, overwegend positief van toon die je schrijft omdat je snel naar huis wilt aan het eind van een cursusdag of training.
Inmiddels weet ik beter.

Voorafgaand aan het weekend werd van ons, studenten, verwacht dat we aan al onze medestudenten een evaluatie toestuurden waarin we onze mening gaven over het functioneren van diegene, onze kijk op waar iemand het volgende jaar verder mee aan de slag zou kunnen gaan en wat jij daarin voor die ander kunt betekenen. Daarnaast kon je aan de slag met de evaluatie van je eigen proces en leerdoelen van het afgelopen jaar en hoe de opleiding voor je relatie van invloed en betekenis is geweest, mochten de partners daar ook hun zegje over doen en om het af te maken werd er ook van je verwacht dat je de opleiding én de trainers evalueerde. Alle evaluaties moesten voor het evaluatieweekend binnen zijn. In het laatste weekend werd voor iedereen een half uur tijd ingepland om de evaluaties te bespreken en aan te vullen waar nodig.

De afgelopen weken druppelden de evaluaties binnen in mijn mailbox. Het waren stuk voor stuk cadeaus met inhoud! Ontroerende reacties, vlijmscherpe observaties, wensen, leerpunten, bemoedigingen, aanmoedigingen, complimenten en kritische noten waar ik nog eens goed op wil kauwen. Natuurlijk blikte ik zelf ook terug op het jaar, mijn ontwikkelingen en leerdoelen en wierp ik een voorzichtige blik op het komende jaar. Ik bereidde mijn half uur voor het weekend voor door, hoe kan het ook anders, een stuk te schrijven.

Afgelopen donderdag was het zo ver! Jan Willem en ik reisden af naar Niftrik, voor ons inmiddels een vertrouwde locatie en om 10.00 uur startte het weekend. Ik hoefde niet heel lang op mijn beurt te wachten want donderdag middag stond mijn half uur al ingepland. Toch wel wat gespannen, maar vooral met heel veel zin las ik mijn epistel voor:

Wat een jaar! Wat een opleiding! Wat een trainers! Wat een groep...

Het is niet voor te stellen dat ik jullie zo'n tien maanden geleden nog niet eens van naam kende. Ik weet nog hoe de namenlijst kwam en ik jullie probeerde op te sporen via facebook... onzeker als ik me voelde. Ik kan me er nu niets meer bij bedenken. Toen ik hoorde dat we over iedereen een evaluatie moesten schrijven dacht ik: Wie heeft dat bedacht? Heeft dat zin? Wat is het nut ervan? Ik geef toe: misschien was het wel de oude onzekerheid: Wat zou iedereen echt van me vinden?

Het schrijven van de evaluaties vond ik eigenlijk wel een mooi proces. Alsof je in slow motion door het jaar heen gaat. Alles passeert de revue nog een keer. De mooie momenten, de moeilijke momenten, de humor, het verdriet, de irritatie en het plezier, en niet te vergeten... de spanning die soms tijdens het rondje al boven m'n hoofd groeide...

Ik heb jullie evaluaties gekregen en heb ervan genoten. Wat een herkenning, wat een scherpe blikken van sommigen, wat een mooie woorden, wat een goede leerpunten waar ik in kan groeien. Ik heb bij sommigen hardop gelachen en bij anderen was ik echt ontroerd. “Wat doe je nou?” zei JW op een avond toen ik opstond om een zakdoek te pakken. “Oh, ik heb weer zo'n evaluatie binnen...” 

Ik zal kort terugblikken op mijn evaluatie en die mengen met jullie reacties.

Wat vond ik van mijn functioneren dit jaar, en wat vonden anderen ervan?

• Ik heb mezelf dit jaar overwonnen door ultiem kwetsbaar te zijn. Ik heb voor het eerst in mijn leven in het openbaar verteld over mijn dissociatieve stoornis, mijn orkest dat ik heb leren dirigeren. Ik heb dingen gedeeld uit mijn verleden en heb de moed gevonden de confrontatie daarmee aan te gaan. Die kwetsbaarheid was voor velen een voorbeeld, zo heb ik terug gelezen in jullie verhalen.
• Iemand schreef: “Als ik jou zie krijg ik hoop en geloof ik dat de mens zoveel aankan en sterker kan worden uit de ervaring van zijn leven!” Ik zeg: AMEN!
• Ik heb dit jaar superhard gewerkt aan mezelf, zowel persoonlijk als in mijn werk en aanpak met mijn cliënten. Wat ik daarover terugkreeg van jullie kwam in woorden zoals: Gedreven, energiek, bruisend, aanstekelijk, levenskracht, prettig, inspirerend, powerwoman, grappig, humoristisch, volwassen, open, krachtig, dapper, gul, nononsense, verbinder, moeder van de groep, levensgenieter, veelzijdig, integer, wijs, prachtig.
• Mijn lieftallige echtgenoot omschrijft dit als volgt: Juud ontwikkelt zich als een speer van een dood vogeltje naar een... tja wat voor soort eigenlijk... i.i.g een vrij assertieve soort met een grote bek... een beetje streberig soms...

En daarmee kom ik meteen op datgene waar ik verder in wil komen en waarin jullie denken dat ik nog iets te doen heb.

• In mijn eigen evaluatie omschreef ik het als volgt: Volgend jaar wil ik leren om “van binnen naar buiten te werken”. Ik wil leren om dichter bij mezelf te komen, mezelf serieus te nemen en daar ook dan wat mee te doen naar buiten toe!
• De opleiders omschreven het iets minder subtiel... “Je bent veel te bescheiden. Je mag veel brutaler worden, meer ruimte innemen en geloven dat wat jij in te brengen hebt waardevol is! Hmm... ja... duidelijk verhaal... dat wil ik wel!
• Een aantal van jullie deden er nog een schepje bovenop: Je mag nog veel meer van je zelfonthullingen laten zien! Je mag wel wat strenger zijn naar anderen! Jij bent alle ruimte van de hele wereld waard! Je mag meer van jezelf laten horen want je hebt waardevolle input. Kom meer voor jezelf op! Neem vaker de regie! En wat dacht je van deze: Ik vind dat je verder mag komen in het ongegeneerd alles eruit gooien. Ik gun je dat je een keer ongegeneerd ontploffen gaat als iemand iets tegen je zegt waar je niks mee kunt. (Dit is geweldig... dit doe ik in mijn dromen met grote regelmaat!). En deze opmerking spande de kroon: “Wat mij betreft MOET je meer lawaai schoppen en stennis maken...”

Oké... ik ga ervoor... ik voel me uitgedaagd... zet je maar schrap mensen!!!

Ik heb er zin in, vind het spannend, dat ook, maar wil het leren omdat ik denk dat jullie gelijk hebben... Ik mag er zijn en alle ruimte innemen die nodig is.

Een ander punt dat persoonlijker is, en ook relatiegerelateerd, is de verbinding tussen mijn lijf en de rest van mijn zijn. Ook hierin wil ik groeien en nieuwe dingen gaan ontdekken. Als ik jullie moet geloven zou daar voordeel in kunnen zitten...
Vorig weekend heb ik daar een voorzichtig begin mee gemaakt. Ik had zo gedacht: Seksualiteit is meer iets voor het tweede jaar... dus... volgend jaar maar eens aan de slag met mijn lijf. Daarmee ook hopend dat ik mijn verlangen naar intimiteit zal groeien en Jan Willem en ik daardoor nog dichter bij elkaar zullen komen. Best een aardig relatiepuntje om aan te werken dacht ik zo... lijkt me veelbelovend!

Waarom moet ik nu denken aan een eerder gemaakte opmerking door een trainer: “Aanstoten en aftrekken...” Of aan die van een groepsgenoot: “Klaarkomen is lekker, maar niet de hele dag!”

Wat ik daarin van jullie nodig heb om verder te groeien?

• Uitdaging, geprikkeld worden (fout woord natuurlijk in deze context)
• Humor
• Confrontatie

Maar als ik jullie evaluaties gelezen heb gaat dat helemaal goed komen en is er nog veel meer in de aanbieding voor mij. Een paar aanbiedingen waar ik graag gebruik van ga maken:

Humor, vriendschap, koffie, persoonlijke reacties, ervaringsverhalen, knuffels, nog meer humor, een schouder om op uit te huilen, bescherming, en.... drank...
Iemand die het komend jaar regelmatig voor me gaat staan en zegt: STOP!
Iemand die schijt heeft aan mijn kracht en mij letterlijk gaat stilzetten en me een knuffel geven. En als ik dat niet fijn vind? Jammer dan... ik heb het gewoon nodig!

Ik heb er alle vertrouwen in dat volgend jaar op z'n minst zo waardevol wordt als dit jaar en met zeker zoveel groeimogelijkheden! Ik kan niet anders zeggen dan... bedankt mensen! Ik hou van jullie en... ik hou van mij!

Ik zuchtte letterlijk van opluchting bij het uitspreken van de laatste zinnen. Het bleef even heel stil in de groep. Een goede stilte. Het voelde als respectvol. Daarna mocht Jan Willem ook nog wat toevoegen en kwamen er opmerkingen vanuit de groep en vanuit de trainers. Mooie aanvullingen en ook pijnlijke constateringen. Openheid en kwetsbaarheid zijn goed, maar het kan ook betekenen dat je daardoor soms afscheid moet nemen van mensen of relaties. En dat kan pijnlijk zijn. Dat heb ik afgelopen jaar ook ervaren. En toch, toch geeft het vooral een gevoel van vrijheid als je mag zijn wie je bent, met al je ervaringen, met je pijnlijke plekken en met je kwaliteiten.

De studiedagen verstrijken. We hebben er drie achter elkaar. Evaluaties afgewisseld door inbreng, referaten, een korte lezing en intervisie. De avonden brengen we tot in de late uurtjes door op het terras van het hotel waar we onder het genot van ijs en drank onze inmiddels befaamde "nacht EPH" houden. Waar we schateren van het lachen, een traantje wegpinken en stevig discussiëren over alle aspecten van het leven. Gister, zaterdag, nemen we afscheid van elkaar. Voor sommigen een definitief afscheid omdat ze maar één jaar doen, voor anderen een tijdelijk afscheid. Ik behoor gelukkig tot die laatste groep en ben blij dat ik hierna nog drie jaar mag!

Ik kijk nog even naar de definitie die ik bovenaan deze blog schreef: "Evaluatie is het verzamelen, interpreteren en presenteren van informatie teneinde de waarde van een resultaat of proces te bepalen." Voor mij is het duidelijk: Dit jaar had ik niet willen missen. Uitermate waardevol. Zowel voor mij persoonlijk als voor mijn relatie met JW. Maar zeker ook voor mijn professie en de manier waarop ik als hulpverlener opereer. De evaluaties bewaar ik als een kostbaar cadeau en zo af en toe zal ik ze tevoorschijn halen om me in herinnering te brengen dat ook ik waardevol ben! Niet perfect, maar goed genoeg! Van waarde, van betekenis, uniek, talentvol, gedreven en humoristisch.
Eigenlijk zou ik willen zeggen: Geef jezelf ook zo'n cadeau en doe een jaartje Kempler!