Het is 31 mei 2016. Ik loop richting de ingang van de kerk. Een veldbloem in mijn hand. Om mij heen zie ik anderen ook gaan. Ook met een bloem. De zon schijnt, de vogels fluiten. Het is een prachtige dag.
Een prachtige dag die ook een hele verdrietige dag is voor mijn vriendin en haar familie.
26 maart, op stille zaterdag, krijgt de vader van Pauline een herseninfarct tijdens het mountainbiken. Hoewel de artsen vechten voor zijn leven is de schade onherstelbaar groot. Spannende dagen volgen. Intense weken volgen. Het ziekenhuis wordt verpleeghuis maar het blijft zorgelijk. En dan komt vorige week maandagochtend een berichtje van Pauline: "Mijn vader is overleden!"
Wat een schok, wat onwerkelijk, wat onverwacht toch nog. Opeens is daar een eind gekomen aan het leven van een man die nog midden in het leven stond! Een man, een echtgenoot, een vader, een opa, een vriend, een organist, een collega, een buur, een voorzitter, een graag gezien mens!
Een paar dagen later valt de rouwkaart op de mat. Op de voorkant staat een prachtige foto van Kees, zo heet hij, waar hij bovenop een berg staat terwijl hij het kruis dat daar geplaatst is vasthoudt. Ik krijg er kippenvel van. Ik heb hem niet persoonlijk gekend, maar als ik zo naar die foto kijk dan straalt de kracht en levenslust ervan af! Hij is niet meer hier. Wat moet dat een immens gemis zijn! Ik kan niet veel meer doen dan een kaart sturen en af en toe iets van me laten horen. We wonen een eind uit elkaar, maar gelukkig kunnen we berichtjes over en weer sturen.
Ik beloof om naar de begrafenis te komen. Dat is wat ik kan doen, al is het via de zijlijn, een stukje meelopen op de weg die Pauline te gaan heeft.
De kerk vult zich langzaam maar zeker. Op de witte muur boven de preekstoel worden foto's vertoond van het leven van Kees. Het genieten spat ervan af. Reizen, kleinkinderen, een goed glas wijn, vakanties met vrienden, ook het visitekaartje van Kees want dat het een hardwerkende man was had ik al van Pauline gehoord. Er zijn foto's van Kees achter het orgel en van een trotse vader die zijn dochter weggeeft aan haar man. Al kijkend krijg ik de indruk dat dit leven voor de volle 100% geleefd is! Alles wat erin zat is eruit gehaald.
Het orgel begint te spelen en de dienst begint. De familie komt binnen. De kinderen, een kleinzoon en een vriend dragen Kees naar binnen en zetten de kist op de daarvoor bestemde plek. Een markante foto en een prachtig bloemstuk staan op de kist. Twee kleindochters ontsteken het licht door de kaarsen aan te steken. Treffend klinken de woorden:
'Als alles duister is
Ontsteek dan een lichtend licht
Een licht dat nooit meer dooft...'
Duister is het... er zijn vragen waar geen antwoord op zal komen. Het verdriet is tastbaar aanwezig. Het is ook zo onwerkelijk allemaal. Tegelijk is daar het licht dat door deze hele dienst aanwezig is. Het licht van hoop, de wetenschap dat het leven van Kees niet opgehouden is. Hij is er, maar op een andere plek. Wie weet kijkt hij wel mee. Dat licht neemt het verdriet niet weg, en dat hoeft ook niet, maar het geeft wel perspectief.
Opa was organist en hoe mooi is het dat de kleinzoon een prachtig stuk op het orgel speelt. In gedachten zie ik voor me hoe opa glimlacht van trots bij het horen van de noten. Ik zucht even diep. We zingen met elkaar, we bidden en de dominee spreekt troostende woorden. Dan komt de echtgenote van Kees aan het woord. Wat moedig, wat krachtig en wat een heerlijke woorden om naar te luisteren. Al luisterend begin ik Kees een klein beetje te kennen en ik probeer de foto's die ik gezien heb te koppelen aan het verhaal dat verteld wordt.
Er wordt nog meer muziek gemaakt. Dochter en kleindochter spelen samen harp. Een betraand gezicht van de kleindochter, maar toch doet ze het. Samen met haar moeder speelt ze een lied. Het voelt als eerbetoon aan een vader en opa die geliefd is.
Er klinken woorden uit de bijbel. Kees was een fanatiek bergbeklimmer en de psalm bij uitstek voor bergbeklimmers is toch wel psalm 121.
"Ik hef mijn ogen op naar de bergen, waar komt mijn hulp vandaan? Mijn hulp is van de Here, Die hemel en aarde gemaakt heeft..." Ik luister naar de voor mij zo bekende woorden en denk aan de rouwkaart waar Kees zo'n berg getrotseerd heeft en zich vasthoudt aan het kruis. Zijn hulp was van de Here...
We zingen de psalm met elkaar. Dan is het woord aan een goede vriend van Kees. Hoe bizar is het dat hij daar staat en vertelt hoe hij zijn vriendschap met Kees beleeft heeft. Eigenlijk, zo vertelt hij, waren dat woorden die bestemd waren voor de 40-jarige bruiloft die eraan zat te komen. Er gaat even een steek door mijn hart. Zoveel plannen, zoveel dromen en zo'n abrupt einde... Ik huil als ik de afscheidswoorden hoor. Het gaat door merg en been.
Ook de dominee spreekt. Haar woorden zijn meelevend, betrokken en troostend. Ze heeft aandacht voor iedereen. Ze haalt dingen aan uit het leven van Kees en bemoedigt de familie en vrienden. Dan is er weer muziek. De tonen van harp en fluit klinken helder door de kerkzaal.
Pauline gaat het podium op. Haar papa is niet meer en ze deelt haar herinneringen. Ik ben trots op haar en laat mijn tranen de vrije loop. Haar verhaal is puur, echt. Zoals zij het beleefd heeft. Wat een krachtige vader heeft ze gehad, en ja, tegen zo'n sterk persoon loop je soms ook wel eens aan en dat kan botsen. Maar ach... zo is het leven.
De dominee sluit de dienst af en we zingen elkaar een zegen toe. Ik ken het lied niet maar het raakt me.
Ga met God, en Hij zal met je zijn.
Jou nabij op al je wegen
met zijn raad en troost en zegen.
Ga met God en Hij zal met je zijn.
Ga met God en Hij zal met je zijn:
bij gevaar, in bange tijden,
over jou zijn vleugels spreiden.
Ga met God en Hij zal met je zijn.
Ga met God en Hij zal met je zijn:
in zijn liefde je bewaren,
in de dood je leven sparen.
Ga met God en Hij zal met je zijn.
Ga met God en Hij zal met je zijn,
tot wij weer elkaar ontmoeten,
in zijn naam elkaar begroeten.
Ga met God en Hij zal met je zijn.
Hoe mooi zijn die laatste regels bij zo'n schijnbaar definitief afscheid.
De familie verlaat de kerk om op weg te gaan naar de begraafplaats. Wij volgen en verzamelen ons op de prachtige begraafplaats om daar in stilte met de familie mee te gaan naar de laatste rustplaats van Kees. Ik vind het aangrijpend. Het open graf, de kist die langzaam naar beneden daalt, de familie zo verdrietig...
"Nu jaagt de dood geen angst meer aan, want alles, alles, is voldaan...!", klinken de tonen van de dwarsfluit. In mijn hoofd zing ik het mee. We bidden met elkaar het onze vader en krijgen de zegen mee van de dominee.
Ik loop langs het open graf, knik nog even naar de familie, ben ontroerd door het tafereel en loop vol gedachten over de begraafplaats. Af en toe werp ik een blik op een grafsteen. Ik realiseer me dat achter elke steen een verhaal zit.
We ontmoeten elkaar nog even in de kerk. Er is koffie en gebak. Op de tafel staat de foto van Kees. Hij heeft een berg beklommen en is nu op de top! De familie kijkt tegen een berg op. Het voelt nog zo onwerkelijk. Hoe zal het zijn om thuis te komen in een huis zonder man, vader en opa?
Ik ben blij dat ik Pauline even spreek en zie hoeveel mensen er betrokken zijn en hulp en steun aanbieden. Ze staan er niet alleen voor. Dat doet me goed. Ze hebben elkaar, ze hebben hoop. Het verdriet mag er zijn, nu nog rauw en overweldigend, logisch ook. Een einde aan een heftige periode.
Stil rijd ik naar huis. Onderweg valt het me op hoeveel veldbloemen, de bloemen waar Kees van hield, er juist nu bloeien. Ik denk weer aan de tekst die vanmorgen in mijn gedachten kwam.
Kort is het leven van een mens,
hij is als een bloem in het gras:
een windvlaag, en het is gedaan,
je vindt haar niet meer terug. (Psalm 103)
Het leven is kort en het kan zomaar voorbij zijn. Leef het intens! Dat is wat ik vandaag gezien heb. Wat rest zijn de herinneringen die gekoesterd mogen worden! En samen beklimmen we de berg in de hoop op een weerzien!
Lieve Pauline en familie... sterkte!
Mooi dat je dit voor Pauline en de familie hebt kunnen doen. Bij een goede afscheidsdienst komt de persoon die is overleden als het ware - door alle verhalen en foto's- weer even tot leven. Dat vind ik altijd heel ontroerend.
BeantwoordenVerwijderen