maandag 14 augustus 2017

Humor heelt

Ongedurig

'Dan ga ik even!' roep ik over m'n schouder en stap in mijn auto op weg naar kantoor. Vandaag heb ik maar één gesprek. Het is nog vakantietijd en ook de bezoekers van mijn praktijk doen het wat rustiger aan, of kunnen niet afspreken omdat de kinderen thuis zijn.

Op kantoor is het lekker koel. Ik heb een fijne kamer, vind ik zelf. Ik zet koffie en thee en ga achter mijn bureau zitten. 'Net echt', zeg ik tegen mezelf. Een therapeut die druk bezig is haar administratie bij te werken. Maar niets is minder waar dan dat. Mijn hoofd maakt de afgelopen dagen overuren. Ik voel me ongedurig en er borrelt van alles. Ik wil schrijven. Heb zin om weer een boek te schrijven. In de vakantie had ik opeens een idee. Ik heb het helemaal uitgewerkt. De indeling en de hoofdstukken liggen er al en ik zou het zo kunnen schrijven maar ergens zint het me niet.

Ik draai op mijn stoel heen en weer en mijn blik valt op de boekenkast. Een keurige kast van Ikea met 8 vakken waarvan er vier open zijn. Daar staan de boeken in die ik soms gebruik als naslagwerk, of die ik uitleen.

Zwaar

Mijn ogen glijden over de titels en dan valt me iets op. Wat zwaar allemaal!!! Wat een gewichtige en ernstige titels. Lekker helpend ook als je met het gevoel rondloopt alsof je je laatste stukje lont aan het verbranden bent voordat je kaarsje definitief uitgaat. Of het kaarsje van je relatie.

  • 'Ze zeggen dat het overgaat...' Niet dus, vergeet het maar. Een verlies blijft je altijd bij. 
  • 'Breng orde in je leven'. Tja, alsof dat zo makkelijk gaat.
  • 'Als seks verslavend wordt'. Dan heb je pas een probleem.
  • 'Leven met jezelf en anderen'. Met mezelf is al een hele klus, laat staan die anderen. 
  • 'Bodemloos bestaan'. Misschien een schrale troost dat er meerderen zijn die dat gevoel hebben.
  • 'Negatief zelfbeeld'. Ook al zo opbeurend, maar wel herkenbaar voor velen.
  • 'Demonie en psychiatrie'. Misschien heb ik geen stoornis maar ben ik gewoon bezeten.
  • 'Als kanker je raakt'. Dat is een behoorlijke klap met gevolgen voor jezelf en je omgeving.
  • 'Sterker worden waar het pijn doet'. Klinkt hoopvol, maar tegelijk toch weer die pijn...
  • 'Bevrijd je verdriet'. Alsof je de hele dag aan één stuk door zou moeten huilen.
  • 'Als het leven pijn doet'. Dat is precies waar de mensen voor in mijn praktijk komen.

Ik kan bij alle titels wel een onderschrift bedenken, maar van niet één titel word ik echt vrolijk. Totdat ik ergens halverwege de derde plank dit boek zie staan:
'Zet een geranium op je hoed en wees blij.'

Ik zit met een brede grijns achter mijn bureau. Te midden van alle zware kost staat daar dat pareltje.

Humor ondanks...

Ik woonde in Ede, was nog student en mijn favoriete boekwinkel was 'De Bron', in het centrum van Ede. Ik was er graag, bladerde in boeken, luisterde er cd's en keek bij de hebbedingetjes. Ik weet nog dat ik het boek zag liggen.

'Pijn is onvermijdelijk, maar je hoeft er niet aan onderdoor te gaan, dus... Zet een geranium op je hoed en wees blij!'

Ik werd er chagrijnig van. Welke simpele ziel had deze titel bedacht? Alsof het leven zo eenvoudig is. Ik dacht aan het rijmpje: 'Ben je boos, pluk een roos, zet 'm op je hoed, is het morgen weer goed.' Ondertussen had je wel pleisters op je handen omdat je je aan de doornen geprikt had. Te simpel om waar te zijn. Echt weer zo'n evangelisch blij verhaal, dacht ik, als reformatorisch meisje.

Maar toch bleef het boek trekken en op een dag haalde ik hem bij de bibliotheek. Zoiets ga je niet kopen en in je boekenkast zetten, maar lenen en weer terugbrengen omdat het niks is, kan er nog net mee door.

Ik verslond het boek, lachte hardop en pinkte hier en daar een traan weg van herkenning. Barbara, getroffen door suikerziekte en invaliditeit van haar man, raakt in een diepe depressie. Als ze op een avond overweegt om zelfmoord te plegen, en ze eigenlijk al onderweg is, spreekt God op bijzondere wijze tot haar hart. Ze gaat terug naar huis, begint met het opruimen van de lege pizzadozen en popcornzakken die door de weken heen haar kamer hebben versierd en herstelt geleidelijk aan van de depressie.

Eind goed al goed, zou je denken, maar niets is minder waar. Op een dag komt het bericht dat één van haar zoons overleden is in militaire dienst. Diep verdriet treft het gezin, maar Barbara weet zich overeind te houden. Nog geen jaar later verongelukt haar tweede zoon. Hoeveel leed kan een mens aan? Ze heeft nog één zoon over. Als ze op een gegeven moment tijdens een weekend in Disneyland met de familie de kofferbak van haar zoon opent treft ze pornografische boekjes aan. Haar zoon blijkt homo en verbreekt uiteindelijk het contact. Jaren, echt jaren later, komt het gelukkig goed tussen moeder en zoon.

De humor waarmee Barbara over haar leven schrijft werkte aanstekelijk en hielp mij, op dat moment aan het begin van mijn allereerste depressie, om zicht te blijven houden op het leven. Haar relativerende opmerkingen en zotte conclusies lieten mij lachen en maakten dat het me soms lukte  om met wat meer humor naar mijn eigen situatie te kijken. Het boek kwam op mijn top tien boekenlijst te staan (is daar ook nooit meer van verdwenen) en ik kreeg hem op mijn 20e verjaardag cadeau van Daniëlle.

Humor is helend

Ik geloof dat humor het meest krachtige medicijn is bij lichamelijke en psychische aandoeningen. Humor relativeert, lachen maakt gelukshormonen aan, het verzacht pijnlijke omstandigheden en helpt je om dingen van een andere kant te bekijken.

Ik vind het zo gaaf dat humor iets is van alle tijden. Ik denk, en dat bedoel ik echt niet spottend, dat God de bron is van onze humor, en dat wij allemaal, omdat we geschapen zijn naar Zijn beeld daar  van mee profiteren.

In Spreuken, een oud bijbelboek, staan ook al teksten die de helende kracht van blijdschap noemen:

Een vrolijk hart brengt een lach op het gezicht, een verdrietig hart pijnigt de geest. (Spreuken 15:13)
Een vrolijk hart bevordert een goede gezondheid, een sombere geest verzwakt het lichaam. (Spreuken 17:22)

In de gesprekken die ik met mensen in mijn praktijk heb komen de meest pijnlijke dingen van het leven voorbij. Mensen vragen wel eens of ik dat niet zwaar vind en of ik het niet mee naar huis neem. Ik vind mijn werk niet zwaar. Ja, de onderwerpen zijn soms moeilijk en de pijn waar mensen mee rond lopen raakt me, maar over het algemeen wordt er in ieder gesprek ook gelachen. Soms om wat er zou kunnen gebeuren, soms lachen we omdat weer eens duidelijk wordt hoe ingewikkeld we het leven maken. We lachen om gemaakte fouten of van opluchting.

Misschien geneest humor niet volledig de aandoening, maar het verlicht je klachten aanzienlijk! 

Vandaag nog, in het gesprek dat ik had, hebben we hartelijk gelachen. En ja, ik heb ook een traantje weggeveegd omdat ik geraakt was door wat mijn bezoeker vertelde. Maar is dat niet het leven? Twee kanten van één medaille? De pijnlijke kant én de mooie kant? Ze hebben allebei evenveel bestaansrecht.

Jezelf veroordelen of om jezelf lachen

Ik weet niet hoe jij in elkaar zit, maar ik kan enorm kritisch zijn op mezelf. Iedereen mag fouten maken, maar o wee als ik zelf de mist in ga. Als ik een steekje laat vallen of mijn perfectionisme het even laat afweten. Ik ben een er een meester in om mezelf de grond in te trappen.

Naarmate ik ouder word, ik meer ontdek wie ik ben, ik geniet van het leven en steeds meer voluit durf te leven word ik milder naar mezelf toe. Ik heb een ontdekking gedaan. In plaats van mezelf te bekritiseren kan ik er ook voor kiezen om hartelijk om mezelf te lachen.
Soms doe ik dat met terugwerkende kracht.

Ik werkte van 1999-2002 bij de gemeente Boskoop. Consulent Zorg en Inkomen was ik daar. Absoluut geen standaard ambtenaar want ik werkte hard en had nooit achterstanden. Mensen hoefden meestal geen 6 weken te wachten op hun aanvraag voor een vergoeding voor een kunstgebit. Op een dag was de kopieermachine op onze afdeling stuk. Ik was in gesprek met een cliënt en moest wat kopieën maken. Ik liep naar boven, naar een andere afdeling, waar ook een kopieermachine stond. Helaas was het een andere en ik drukte op allerlei knoppen om het ding aan de praat te krijgen.
'Zal ik je even helpen?' Klonk een mannenstem naast me. 'Graag! Die van ons is kapot en ik zit met een klant in de spreekkamer.' De man zette het apparaat in de juiste stand en begon de kopieën voor mij te maken. 'Welke afdeling werk je?' vroeg hij geïnteresseerd. 'Zorg en inkomen, beneden. En jij dan?' antwoordde ik terwijl ik keek of ik hem kende. Hij kwam me niet bekend voor. Het bleef even stil, toen een glimlach en terwijl hij mij de kopietjes overhandigde zei hij: 'Ik ben de burgemeester van Boskoop!'

Op dat moment kon ik wel door de grond zakken... ik had mijn eigen baas niet eens herkend, de burgemeester van Boskoop nog wel. Ik kleurde diep rood, mompelde nog iets van een dankjewel en dat ik snel terug moest naar de spreekkamer en maakte dat ik weg kwam. Ik trapte mezelf de grond in, wat een oen was ik ook.

Maar mijn collega's aan wie ik het vertelde kregen spontaan de slappe lach. Wat een giller. En ach, kon ik het helpen? Moet ie ook z'n burgemeestersketting maar dragen. 'n Beetje incognito door het gemeentehuis dwalen... Ik kan er nu hartelijk om lachen.

Of wat dacht je van deze? Een jaar of drie geleden, mijn praktijk was nog maar net open en ik deed mijn uiterste best om zo zelfverzekerd, professioneel en als volwassen therapeut over te komen. Nadat ik het echtpaar naar hun stoel had gebracht ging ik koffie en thee halen. Een dienblad had ik niet, maar drie kopjes in twee handen moet kunnen. 'Zal ik het even aanpakken?' vroeg mevrouw behulpzaam. 'Nee hoor het lukt wel!' zei ik terwijl ik met mijn rechterbeen een overtuigende trap tegen de deur gaf om die dicht te doen. Ik had alleen niet gezien dat mijn 'vleermuisshirt' zoals Jan Willem het ding noemde, achter de deurkruk haakte... Ik hoorde iets scheuren, verloor half mijn evenwicht, liet één kopje vallen en de koffie van de andere twee kopjes vlogen over me heen.

Heel professioneel ja. Een mooi voorbeeld ook wel dat je niet alles zelf moet willen doen... Ha ha, daar ging mijn imago. We moesten er alle drie om lachen. Ik het hardst.

Relativeer


Ik daag je uit om eens wat meer op zoek te gaan naar de grappige kant in moeilijke situaties. Echt, die zijn er. Het is maar hoe je kijkt en waar je je op focust. Des te zwaarder jij het leven bekijkt, des te zwaarder het leven je valt. Ja, er is verdriet, pijn, ziekte, lijden, onrecht, verborgen of openbaar leed. Daar mag je om huilen, boos over zijn en je emoties over uiten. Maar midden in de grootste ellende kan humor je onverwacht uittillen boven je omstandigheden en voel je de levenskracht weer terug keren.

Kijk eens wat vaker met een glimlach naar jezelf in plaats van jezelf te bekritiseren. Het hoeft allemaal niet perfect. Je bent maar gewoon een mens! Ja, je maakt fouten, soms maak je domme keuzes of zeg je dingen waar je spijt van hebt. Geeft niets, maak het goed als dat nog kan, sta weer op en lach om jezelf. Relativeer, de wereld vergaat niet.

Humor heelt (zeker als je het deelt)!




2 opmerkingen:

  1. Hoi Judith:). Ik heb een vraagje aan je. Het gaat over niets bijzonders, het gaat over een paar opmerkingen die ik eens op je blog hebt geplaatst en graag verwijderd wil hebben. Zou je mij hierover een mailtje willen sturen? Dan kan ik precies uitleggen wat ik bedoel. Dit mag naar: semajarafu@gmail.com Heel erg bedankt alvast:)! Groetjes Miriam

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het beste spreekwoord in 2019 is Dr. Adeleke, de grote tovenaar van de Afrikaan, ik wil dit medium gebruiken om hem te bedanken voor het terugbrengen van mijn man, die me alleen vertelde dat ik de items moest leveren die nodig waren voor de betovering en wie ik deed en hij vertelde me nadat hij de items binnen 24 uur kreeg, je het resultaat ziet en hij is een man van zijn woorden, zal vandaag contact met hem opnemen en je probleem oplossen
    (1) als je altijd slechte dromen hebt.
    (2) Als u wilt dat uw vrouw / man naar u terug rent.
    (3) Als u een kind wilt.
    (4) Je wilt je man voor altijd binden om de jouwe te zijn.
    (5) Kanker of enige vorm van ziekte
    E-mail: aoba5019@gmail.com
    Dr. Adeleke ... Whatasapp: +27740386124

    BeantwoordenVerwijderen