Grenzen

Andermans grenzen

Grenzen. Zo’n heerlijk thema waar we allemaal over mee kunnen praten, tenminste, zolang het over anderen gaat. Je weet wel, die vriendin die je onderdoor ziet gaan aan haar werk omdat ze geen nee kan zeggen. Of je moeder die dag en nacht klaar staat voor kinderen en kleinkinderen en voor wie nooit iets te veel is. Je man, die dag en nacht bezig is met zijn werk en met de kerk. ‘Denk toch eens aan jezelf!’, roepen we goedbedoeld vanaf de zijlijn. Maar, wat doen we zelf? Wat doe ik? 

 

De grenzen van mijn lichaam

Ik ben ziek. Geveld door een aardige griep. Het begon met een beetje keelpijn op woensdag. Irritant maar nog te doen. Woensdag en donderdag waren mijn vrije dagen dus geen probleem. Ik deed het rustig aan en daarmee lukte het wel. Woensdagavond nog wel een kringavond gehad bij ons thuis en donderdagavond een vergadering over een vrouwendag met het thema ‘Grenzen’. Toen ik thuis kwam voelde ik wel dat de keelpijn was veranderd in een soort benauwdheid, maar ik besteedde er niet teveel aandacht aan. Vrijdag zou een drukke dag worden. ‘s Morgens werken, ‘s middags een vergadering van het bestuur van de NVVCH waar ik penningmeester van ben, en ‘s avonds zou ik naar m’n vriendin gaan om samen met haar ons referaat voor het volgende studieweekend voor te bereiden. Ik zou blijven slapen want dan hadden we eindeloos tijd voor gezelligheid en wijn tot in de late uurtjes. Ik verheugde me er al weken op. 

 

Vrijdagmorgen bij het wakker worden wist ik genoeg. Dit gaat ‘m niet worden. Ik pruttelde nog wat maar na het zien van de eerste reacties op mijn facebookberichtje wist ik genoeg. Mijn lichaam geeft een grens aan, en die heb ik te respecteren. Die wil ik respecteren. Jarenlang heb ik alle grenzen genegeerd en ben ik doorgegaan, maar zo wil ik niet meer leven. Makkelijk? Nee! Maar ik doe het. Ik bekeek nogmaals het programma voor de vrijdag. De afspraak kon ik afzeggen en als ik in de ochtend dan zou kunnen slapen, zou ik ‘s middags wel naar de vergadering kunnen. En daarna... terug naar huis en rust! Met een wat naar gevoel annuleerde ik de afspraak, binnen een kwartier gevolgd door een begripvolle reactie van mijn cliënt. Ik dook mijn bed in met pijnstillers en viel in een diepe slaap.

Inmiddels een dag verder. Ik begin nog niet echt op te knappen. Ik heb mezelf twee dagen gegeven: zaterdag en zondag. Want maandag staan er vier afspraken in mijn agenda. Ik kijk ernaar en denk na. En dan hoor ik mezelf in gedachten tegen iemand anders zeggen: ‘Het allerbelangrijkste is dat je eerst goed voor jezelf zorgt.’ Oké, het lijkt me duidelijk... en weer gaan er mailtjes de deur uit... Maandag en dinsdag wordt het uitzieken voor mij. Ik bekijk het per paar dagen. 

 

Ingewikkeld

Grenzen. Waarom is het toch zo ingewikkeld om goed voor onszelf te zorgen en grenzen te stellen aan wat we wel en niet doen? Het heeft alles te maken met hoe we groot zijn geworden en met onze gedachten over onszelf en over wat anderen van ons verwachten. Van de week had ik het er nog met iemand in mijn praktijk over. Als je als kind opgroeit met ouders die heel erg beschermend zijn en die jou voor alles beschermen, dan leer je niet om zelf op een gezonde manier grenzen aan te geven. Dan leer je dat anderen jouw grenzen bepalen en dat zal dan wel goed zijn. Of als je als kind opgroeit in een milieu waarin je altijd voor de ander moet klaar staan, dan is het helemaal niet van belang hoe jij je daarbij voelt. Als de ander het maar goed heeft! Als we leven vanuit het idee dat iedereen ons aardig moet vinden, dan is grenzen stellen een hele lastige. Want als jij voor jezelf kiest, dan zou er weerstand kunnen komen. En kun je dan overeind blijven? 

 

Probeer het eens uit!

Ik wil je wel iets zeggen over mijn nieuwe ervaringen met het stellen van grenzen... Waar ik vroeger absoluut grenzeloos was en alles deed om maar gezien te worden en om het een ander maar naar de zin te maken, lukt het met tegenwoordig veel beter om aan te geven wat ik echt wil. Waar ik behoefte aan heb, wat ik nodig heb, wat ik aankan, waar mijn grens ligt. De eerste keer dat je dat doet is spannend, maar ik heb gemerkt dat in de meeste gevallen je grenzen gewoon gerespecteerd worden! Dat het oké is als je een keer niet kunt, of als je iets niet wilt. Dat mensen het waarderen als je eerlijk bent in plaats dat je iets doet terwijl je er voor geen meter zin in hebt. En als het soms niet zo is, en ik weerstand voel, dan lig ik daar niet zo wakker van. Ik zal het nooit voor iedereen goed kunnen doen. Ik zal nooit voor iedereen er kunnen zijn. Ik ben niet altijd beschikbaar. Het zij zo. 

 

Keuze

Grenzen moet je zelf stellen, een ander doet het niet voor je. Soms wachten we daarop. Dan wachten we op het moment dat onze leidinggevende voorstelt om minder te gaan werken. Of we wachten op het moment dat iemand ziet dat we het te druk hebben en komt met de vraag of hij iets voor ons kan doen. We wachten tot iemand zegt dat we ons beter ziek kunnen melden, terwijl ons lichaam allang alle lampjes op rood heeft gezet. Stop daarmee! Luister naar jezelf, vraag jezelf af: wil ik dit? Kan ik dit? En zo niet? Dan niet! Natuurlijk zullen er altijd verplichtingen zijn en blijven die moeten. Dat hoort bij het leven, maar in negen van de tien gevallen heb je een keus. Of je maakt geen keus, dan ben je grenzeloos... 

 

PS. 1 april 2017 is er een (interkerkelijke) vrouwendag in Waddinxveen over het thema ‘Grenzen’. Van harte welkom! https://www.facebook.com/events/1810252502574941/ Ik ben daar ook bij... en heb er grenzeloos veel zin in!